Historia informatyki

W X wieku p.n.e. do obliczania wyników stosowano układy kamieni. Później nawlekanie kamieni na pręty doprowadziło do stworzenia pierwszego liczydła zwanego abakusem. W wiekach średnich ukształtowało się japońskie liczydło soroban.

Euklides w IV w. p.n.e. określił metodę wyznaczania największego wspólnego dzielnika dwóch liczb – znaną jako tzw. algorytm Euklidesa.

Muhammad al-Chorezmi w IX w. opisał pozycyjny system kodowania dziesiętnego i sztukę liczenia w tym systemie, uprzednio Indiach. Stanowiło to początek sztuki wykonywania obliczeń „pisanych”. Działali wtedy:

q       algorytmiści – zwolennicy obliczeń pisanych,

q       kalkulatorzy – wykonujący obliczenia na kamykach,

q       abacysci – posługujący się liczydłami.

Rajmundus Lullus, misjonarz kaledoński, podjął w 1275 roku próbę skonstruowania maszyny, która miała przeprowadzać rozumowanie.

Wiliam Oughtred stworzył w roku 1622 koncepcję i prototyp, suwaka logarytmicznego, służącego po dziś dzień do wykonywania wielu obliczeń.

Gottfried Wilhelm von Leibnitz (1646-1716), jeden z twórców rachunku różniczkowego, stosował system dwójkowy – binarny do zapisu liczb. Był również twórcą maszyny liczącej.

Blaise Pascal (1623-1662) i Wilhelm Schickard (1592-1635) to również konstruktorzy maszyn liczących: Pascal  dwudziałaniowej, Schickard czterodziałaniowej. Nie były to jeszcze jednak urządzenia w pełni automatyczne.

Charles Babbage (1791-1871) był najwybitniejszym twórcą mechanicznych maszyn liczących przed erą elektroniczną. Jego produkt po ustawieniu początkowych parametrów nie wymagał żadnych ingerencji użytkownika poza kręceniem korbą.

Marzeniem Babbage’a było stworzenie maszyny analitycznej. Tworząc jej projekt naszkicował wiele pomysłów zrealizowanych dopiero we współczesnych komputerach, takich jak rozdzielenie pamięci od arytmometru. Obie części były sterowane za pomocą kart perforowanych, wynalezionych przez Jacquarda i stosowanych do kodowania tkanego wzoru.

Ada Augusta, hrabina Loevace, córka Byrona, zafascynowana niezrealizowanym projektem maszyny analitycznej zajęła się sporządzaniem opisów jej działania w konkretnych zadaniach, czyli pisaniem programów.

Alan Turing (1912-1954) w 1936 opisał tok myślenia prowadzący od obliczeń wykonywanych ręcznie do obliczeń wykonywanych przez prostą maszynę. Teza Turinga:

na tak zdefiniowanej maszynie można zrealizować każdy algorytm.